Anasayfa / Sektörel / Sektör Haberleri / Demiryolu / DEMİRYOLLARI 2023 HEDEFİNE KİLİTLENDİ

DEMİRYOLLARI 2023 HEDEFİNE KİLİTLENDİ

DEMİRYOLLARI 2023 HEDEFİNE KİLİTLENDİ04.06.2013
İhracat temelli büyüme modeliyle 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri ğolması hedeflenen Türkiye’de, geçmiş 10 yılda 26 milyar TL kaynak aktarılan demiryollarına 2023 yılına kadar toplam 45 milyar dolar yatırım yapılması planlanıyor. Amaç, 1 trilyon dolarlık pazardan pay almak.

Bundan 10 yıl öncesine kadar ulaştırma alanında hemen hemen adı esamesi okunmayan demiryolu taşımacılığı 2003 yılından itibaren hükümet tarafından bir devlet politikası olarak kabul edildi. Ve o tarihten bu yana demiryolu taşımacılığı yepyeni bir boyut kazandı.

Hükümetin , ulaştırma sektörüne yönelik yatırımlarına ayırdığı kaynağı kademeli olarak artırmasıyla birlikte Ulaştırma, Denizcilik ve  Haberleşme Bakanlığı’nın demiryolu taşımacılığına verdiği önem daha da ön plana çıktı.

Demiryoluna verilen önem yatırım planlamasında da kendini gösterdi. 2003 yılında 480 milyon TL olan demiryoluna yönelik yatırım ödeneği tam 16 kat artarak 2013 yılında 7,968 milyar TL’ye ulaştı.

DEVRİM GİBİ KARAR

Bu süreçte, Bakanlığın startını verdiği pek çok proje yanında demiryolu taşımacılığında devrim niteliğinde bir karara imza atıldı.Uzun yıllar devlet tekelinde kalan ve sürekli zarar ederek kamunun sırtına ciddi bir yük olan TCDD, ‘demiryolu serbestleştirilmesi’ yasası ile yeni bir yapılanma sürecine girdi.

Kamu ve özel sektörün uzun zamandır gündeminde olan ve demiryolunda TCDD tekelini kaldıran Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nın kabul edilmesiyle birlikte başta demiryolu taşımacılığı olmak üzere taşımacılık ve lojistik sektöründe ciddi bir değişim ve gelişim süreci başladı.

Bundan böyle özel sektörde kendi vagonu ve lokomotifi ile taşıma yapabilecek. Bugün sektörde yerli, yabancı pek çok özel şirket demiryolu altyapısı ve tren işletmeciliğine yatırım yapmaya hazırlanıyor.

Demiryolunun özel sektöre açılması yanında Bakanlığın ve TCDD’nin  gündeminde yer alan sayısız proje  ve   projelere ayrılan  büyük kaynak özel sektörü yatırım için heyecanlandıran, sektöre canlılık ve dinamizm getiren önemli bir unsur.

Bugün demiryolu pazarında oluşan bu ciddi potansiyel Türkiye’yi Avrupa’nın en büyüğü haline getirdi.

SEKTÖRÜN YENİ ROTASINI BELİRLEYECEK PROJELER

Bakanlığın ve TCDD’nin demiryoluna yapılan yatırımlarının başında Yüksek Hızlı Tren Projeleri yer alıyor. Bu projelerden Ankara-Eskişehir Mart 2009, Ankara-Konya Yüksek Hızlı Tren hattı Ağustos 2011 yılında işletmeye açıldı ve yolcu taşımasına başlandı.

Devam eden projeler arasında yer alan Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi ile iki büyük şehir arasındaki mesafenin 3 saate olması hedefleniyor.

Türkiye’de ilk defa yerli müteahhit, mühendis ve tamamı özkaynaklar ile gerçekleştirilen  Ankara-Konya Yüksek Hızlı Tren Projesi’nde de çalışmalar devam ediyor.

Avrupa-İran,Avrupa-Ortadoğu ve Kafkas ülkelerinin demiryolu bağlantısı üzerinde aynı zamanda  Pan-Avrupa 4. Koridorunun devamında yer alan Ankara -Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi ise iki şehri 2 saatte birbirine bağlayacak bir proje olarak yine devletin kendi öz kaynaklarından finanse ediliyor.

Bir başka önemli proje ise Ankara- Bursa Yüksek Hızlı Tren Projesi.Projenin tamamlanmasıyla Türkiye’nin ihracatta önemli şehirleri arasında yer alan Bursa;İstanbul,Eskişehir ve Ankara’ya bağlanmış olacak.

Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren Projesi, Türkiye’nin 3. büyük sanayi, turizm ve liman kentini Manisa, Uşak ve Afyonkarahisar gibi Ege Bölgesi’nin 3 büyük üretim merkezi ile birleştirmiş olacak.

Sivas-Erzincan Yüksek Hızlı Tren Projesi ise Kars-Tiflis Demiryolu projesine bağlanarak  tarihi İpek Yolu’nu canlandıracak bir proje olarak çalışmaları devam eden projeler arasında yer alıyor.

KONVENSİYONEL DEMİRYOLU PROJELERİ

Bakanlığın Yüksek Hızlı Tren projeleri yanında Konvensiyonel Demiryolu Projeleri de yatırımlar içinde  önemli bir tutuyor.

Palu-Genç-Muş Demiryolu Deplasmanı, Kayseri Kuzey Geçisi Varyantı, Yeni Demiryolu ve İkinci Hat Yapımları, Demiryolu Yenilemeleri, Sinyalizasyon ve Elektrifikasyon Yapımları, Elektrifikasyon, Sinyalizsyon ve Telekomünikasyon Tesisleri İnşaatları,Yerli Sinyalizasyon Projesi  ile birlikte Çeken ve Çekilen Araçların Temini ve Modernizasyonu, GAP Eylem Planı dahilinde yürütülen Projeler, Garların Yenilenmesi, Yerli Demiryolu Sanayinin Geliştirilmesi, Feribot Alımı, İskele Tevsii, Bakım Onarım Tesisi Yapımı, Otomatik Tren Muayene İstasyonu Kurulması gibi pek çok proje bakanlığın kaynak ayırdığı projeler arasında yer alıyor.
Ayrıca  Egeray, Başkentray, Gaziray gibi Kent İçi Raylı Sistem Projeleri ile İstanbul,Ankara, İzmir, Adana, Kayseri metro inşaatları ise bakanlığın gündeminde olan projeler olarak dikkat çekiyor.

Türkiye ile Gürcistan, Azerbaycan ve Orta Asya Türki Cumhuriyetleri arasında kesintisiz demiryolu bağlantısı sağlayarak tarihi İpek Yolu’nu canlandıracak bir diğer proje olan Kars-Tiflis Demiryolu inşaatı çalışmaları ise hala devam ediyor.

Kars-Tiflis-Bakü Demiryolu Hattı ve Marmaray Projesi bittiğinde Pekin’den Londra’ya kadar demiryolu ile yük ve yolcu taşımacılığı yapılabilecek. Bu sayede İpek Yolu hayata geçecek ve Türkiye doğu-batı ticaretinde yeniden önemli bir yere sahip olacak.

LOJİSTİK MERKEZ ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR

Mevcut ulaşım sisteminin daha etkin hale getirilmesi amacıyla Bakanlık ve TCDD bünyesinde çalışmaları devam eden projeler arasında yer alan 19 Lojistik Merkez’in yapımını da unutmamak gerekiyor. 19 lojistik merkezi( İstanbul -Halkalı, Kocaeli –Köseköy, Eskişehir -Hasanbey, Balıkesir -Gökköy, Kayseri -Boğazköprü, Samsun -Gelemen, Denizli -Kaklık, Mersin -Yenice, Erzurum -Palandöken, Uşak, Konya -Kayacık, İstanbul- Yeşilbayır, Bilecik -Bozüyük, Kahramanmaraş -Türkoğlu, Mardin, Sivas, Kars, İzmir -Kemalpaşa ve Şırnak –Habur), 5 ayrı yük merkezinde çalışmalar ilerliyor. Lojistik Merkezlerin bazılarında birinci etap çalışmaları tamamlandı, faaliyet başladı. Bazıları henüz kamulaştırma aşamasında, bazıları ihaleye çıkıyor. Lojistik merkezlerinde yıllık 30 milyon tona yakın yük taşıma kapasitesi kazandıracak bu merkezlerden bazılarının büyüklüğü 2 milyon metrekareye ulaşıyor. Merkezlerin 2020'ye kadar tamamlanması planlanıyor. 2023'te 500 milyar dolarlık ihracatı taşıyacak bu merkezlerden Samsun, Halkalı, Uşak’taki merkezler işletmeye açıldı.
Denizli, İzmit, Eskişehir ve Kayseri’de ise ilk etaplar tamamlandı.

Ekonomik ve güvenli bir ulaşım fırsatı yaratma açısından son derece önem taşıyan Lojistik Merkezlere ek olarak Türkiye’nin dört bir yerinde yer alan OSB’lere demiryolu bağlantısı sağlama projelerine yönelik çalışmalar sürüyor.  Organize Sanayi Bölgelerinde faaliyet gösteren  firmaların yıllık 3 milyon yükünü taşıyacak Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi Demiryolu Bağlantısı Hattı  ile ülkemizin önemli demir-çelik üretim merkezleri ile limanlar arasındaki bağlantıyı sağlayacak  Adapazarı-Karasu-Ereğli-Bartın Demiryolu Projesi ise hizmete girmek için gün sayan çalışmalar arasında yer alıyor.

HEDEFLER BÜYÜK

Tüm bu projelerin hayata geçmesi ile birlikte, Türkiye’de demiryolu ile yapılan yük taşımacılığının payının 2023 yılında yüzde 15 seviyesine yük taşıma miktarının ise milyon tona çıkarılması hedefleniyor. Türkiye’yi Yüksek Hızlı Tren teknolojisinde dünyada 8, Avrupa’da 6. sıraya yükselten projelerde ise amaç, Türkiye’de demiryolu yolcu taşımacılığındaki payın yüzde 10’a yükseltilmesi.

DEMİRYOLUNDA AR-GE PROJELERİ ÖNEM KAZANIYOR

TCDD’nin yeniden yapılanma sürecinde demiryolu alanında dünyadaki gelişmeleri takip etmek, ihtiyaçlar doğrultusunda Ar-Ge projeleri geliştirmek ve yeni çözümler sağlamak amacıyla kurulan DATEM bünyesinde Cream, Supergren, Protectrail, Restrail, Spectrum ve Mailline projeleri ise başta yeşil koridorlar kavramının geliştirilmesi olmak üzere,güvenli demiryolu-sanayi ortaklığı ile  ekonomik kayıplar ve çevresel etkileri azaltmak amacıyla pek çok önemli proje yürütülüyor.

Aynı zamanda TCDD ve TUBİTAK 1007 Programı çerçevesinde Hafifletilmiş Yeni Yük Vagonu Tasarımı ve Prototip İmalatı, Raylı Sistemler Trafik Eğitimi ve E1000 Tipi Elektrikli Lokomotif Geliştirilmesi Projeleri ile birlikte , TCDD’ye bağlı ortaklıklar olan TÜDEMSAŞ,TÜLOMSAŞ, TÜVASAŞ’da Dizel Elektrikli Lokomotif İmalatı, Vagon İmalatı, Elektrikli Lokomotif Projesi, Hafifletilmiş Yük Vagonu Projesi gibi  Ar-Ge ve üretime yönelik çalışmalar yapılıyor.

Demiryolunda 2023 hedefleri

•    2023 yılına kadar 14 bin 503 kilometre demiryolu yapımı ile birlikte toplam 25 bin 511 kilometre demiryolu ağına ulaşmak.
•    10 bin kilometre Yüksek Hızlı Tren hattı yapılması.
•    4 bin kilometre konvansiyonel yeni demiryolu ağı yapmak.
•    Yüksek Hızlı Tren’in Türkiye’de üretimini  gerçekleştirmek.
•    Yeni tren garları yapmak.
•    Lojistik merkezlerle birlijte demriyolu işletmeciliğinde özel sektör payını yüzde 50’ye çıkarmak.
•    Demiryolu çeken-çekilen araç filosunu yenilemek.
•    İşletme kalitesini artırarak Türk demiryolunun yeniden yapılandırılmasını sağlamak.
•    Küresel demiryolu sektörü içinde Türk demiryolu yan sanayinin yer alması, gelişmesi ve etkin bir aktör haline gelmesini sağlamak.
•    Mevcut hatları yenilemek.
•    Sinyalsiz ve elektrifikasyonsuz demiryolu hatlarının revize edilmesi.
•    Marmaray, Başkentray, Egeray ve Gaziray projelerinin tamamlanması ile birlikte kent içinde 1,5 milyar yolcu taşınmasını gerçekleştirmek.
•    OSB ve önemli üretim merkezlerinde doğrudan demiryolu hatları ile bağlantı sağlanması.

Kaynak:UNIBUSINESS

Gayrettepe Mahallesi, Barbaros Bulvarı Dr. Orhan Birman İş Merkezi No:149/6 Beşiktaş 34349 İstanbul
+90 212 663 08 85 | +90 530 960 84 24
+90 212 663 62 72
utikad@utikad.org.tr