Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 15-17 Mart günlerinde gerçekleştirdiği Rusya ziyaretinin ardından, iki ülke ticari ilişkilerinin gelişimi için somut adımlar atılmaya başladı. İstanbul Sabiha Gökçen- Moskova Vnukova havalimanları arasında başlatılan Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) uygulaması karayoluna da taşındı. Türkiye’den karayolu ile gelen 8 ton ağırlığında bin 500 koli erkek ve bayan ayakkabı taşıyan TIR, 10 saatlik bir süre içinde gümrük işlemlerini tamamlayarak Rusya’ya giriş yaptı.
Rusya Federal Gümrük Hizmeti Halkla İlişkiler Dairesi Başkanı Aleksandr Smelyakov yeni gümrük uygulamaları ile ilgili Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) özel açıklamada bulundu. Türkiye-Rusya arasında 17 Nisan’dan itibaren bir aylık ziyaretlerde vizelerin kalkacak olmasının kendilerini sevindirdiğini ifade eden Smelyakov, “Gümrüklerde Türk mallarının daha rahat geçmesini sağlamak da öncelikli görevimiz. Bu nedenle BGH uygulamasını genişletiyoruz. Bugün ilk kez karayolu ile gelen Türk mallarının gümrüklemesini BGH prosedürü ile gerçekleştirdik. BGH’den gelen mallar sıraya girmeden işleme alınıyor. Mesela gümrüğe bir kaç araç ya da uçak gelmiş ve bunlar farklı ülkelere ait mallar taşıyorsa, öncelikli olarak Türkiye’den gelen mallara bakıyoruz” dedi.
“Türkiye gümrüklerinin verdiği rakam bizim için esas”
Türkiye gümrükleri ile sağlanan anlaşma çerçevesinde bilgi aktarımının mal gelmeden önce sağlandığını ve bu sayede hızlı geçiş imkanı olduğunu kaydeden Rus Gümrük Yetkilisi, “Burada Türk tarafının bildirdiği rakamlar bizim için esastır. Bunun üzerinde artık ayrı bir denetim ve incelemeye gitmiyoruz. Böylece zamandan önemli ölçüde kazanç sağlanıyor” bilgisini verdi.
BGH’nin kısa sürede farklı gümrüklerde de uygulamaya başlayacağını ifade eden Smelyakov, “Türk meslektaşlarımız bize malda sorun olmadığı konusunda bilgi veriyorsa, artık bizim şüphelenmemize gerek yok. Aldığımız bilgiler ikinci bir denetimi ortadan kaldırıyor. Elbette bazen ani denetlemeler yapılabilir. Normalde gümrüklere gelen araçlar sıra bekler. Bu bekleme, deklarasyon verene kadar iki üç güne kadar devam edebiliyor. Ancak burada mallar en geç 24 saatte geçecek. Bunun dış ticaretle uğraşanlar için ne kadar önemli bir etken olduğunu biliyorum” ifadelerini kullandı. Rus yetkili özellikle tüketim malları için bu uygulamanın işlerliğine dikkat çekti.
İki ülke yönetimlerinin belirlediği beş yılda 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefinin önemli analizlerin ardından belirlendiğini kaydeden Smelyakov, “Bu konuda bizlere düşen görevi de en başarılı bir şekilde yerine getireceğiz” ifadesini kullandı.
Rusya’ya ihracat yapacaklara öneriler:
Rusya Federal Gümrük Hizmeti Halkla İlişkiler Dairesi Başkanı Smelyakov Rusya’ya mal ihraç edecek Türk şirketler için de şu tavsiyelerde bulundu: “Rusya piyasasına girmeden önce çok dikkatli şekilde Rusya Gümrük kanunlarının okunması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda Türk İşadamları Dernekleri ve Türkiye’nin Moskova Büyükelçiliği Ticaret ve Gümrük müşavirleri yardımcı olabilir. Rusya Federal Gümrük Servisi de bu konuda yardımcı olabilir. Türk işadamlarına da Rusya’da hata yapmamaları için bilgilendirme yapmaya hazırız. Özellikle şunu söylemek istiyorum, Türk işadamları Rusya Federasyonu Gürmük kanunları çerçevesinde hareket etmeleri halinde hiçbir sorun ile karşılaşmazlar. BGH’de amacımız özellikle Türk işadamlarının Rusya sınırını geçerken gümrük işlemlerinde sorun yaşamaması.”
1 Mart’ta İstanbul’da Rusya Gümrük Birliği Başkanı Andrey Belyaninov’la Türkiye Gümrük Dairesi Başkanı Ziya Altunyıldız arasında yapılan görüşmede iki ülke BGH uygulamasının geliştirilmesi ele alınmış, uygulamanın karayoluna da taşınması kararlaştırılmıştı.
Gümrüklerde 2008′de yaşanan krizin ardından 6 Kasım 2009′dan itibaren Vnukova ve Sabiha Gökçen havalimanları arasında alternatif BGH uygulamasına geçilmişti. Havayolu aracılığı ile 2010′da toplam 5 milyon değerinde 235 parti mal geçiş yaptı. Rusya tarafından tekel şirketin varlığı ve maliyetlerin yüksek olması nedeni ile Türk ihracatçılar için bu hat şimdiye kadar tercih edilen bir alternatif olamadı.
Gümrüklerde sorumlu devlet bakanı Hayati Yazıcı da daha önce yaptığı değerlendirmelerde Erdoğan’ın Moskova ziyaretinde konunun ele alındığını, aracıların devreden çıkarılarak BGH uygulamasının genişletilmesi için çalışmaların başlatılacağını ifade etmişti. Türkiye Moskova Büyükelçiliği yetkilileri ise üçüncü ülkeler üzerinden Rusya’ya yapılan ihracatın artık durdurulabileceğini, BGH uygulaması ile ilgili iş adamlarının hazırlık yapmalarını tavsiye etmişti.
BGH daha ucuz olacak
Rusya’da faaliyette bulunan lojistik şirketlerinden Kronos ve Translojistik’in ortaklarından Orhan Atlı verdiği bilgide hat üzerinde rekabet şansının artık oluştuğunu, maliyetin daha da aşağılara çekilebileceğini söyledi. BGH projesinin sağlıklı bir şekilde yürümesi için başlangıçta sadece Rusya tarafından Avia Invest firmasının ve Türkiye tarafından da başlangıçta Makan şirketinin daha sonra da Cresto’nun muhatap alındığını kaydeden Atlı, “Burada bir kısım mağduriyetler yaşandı. Ancak yeni şirketlerin girmesi ile rekabet ortamı oluşuyor. Biz de Kronos lojistik şirketimizle BGH üzerinden mal getirebilmek için Rusya tarafından gerekli izinleri aldık. Başka şirketler de burada iş yapabilir. BGH daha ekonomik ve daha hızlı olacak” dedi.
Normal gümrüklerde kara ulaşımında 1 kilogram tişörtün 10,20 dolara, BGH kara ulaşımında 7,58 dolara gelebildiği bilgisini veren Atlı, “Normal havayolu ulaşımı ile gelen tişörtün kilogramı 13,20 dolarken, BGH’de bu rakam 12,37 dolara geriledi. Önümüzdeki günlerde 40 ton kadar bir mal Türkiye’den BGH üzerinden getiriyorum” şeklinde konuştu.
Kaynak: Cihan