Rotalar iptal ediliyor, hızlar düşürülüyor; analistler ise, bu yıl denizcilik sektöründe 20 büyük şirketten en az birinin batacağını öne sürüyor. Küresel ticarette İkinci Dünya Savaşı’ndan beri en büyük çöküşün yaşanması nedeniyle gemi taşımacılık şirketleri de yakıttan kağıt havlulara kadar tasarruf yaparak ayakta kalmak için büyük çaba gösteriyor. Analistler, bu yıl küresel ekonominin hızlı daralması yüzünden, kapasite artırımına gittiği bir dönemde deniz nakliyat sektöründe dünyanın en büyük 20 şirketinden en az birinin iflas edeceğini ileri sürüyor. Dünya Ticaret Örgütü’nün bu yıl küresel ticaretin yüzde 9 daralacağını tahmin etmesi, deniz nakliyat sektörünü bekleyen olumsuzluğun boyutunu gösteriyor.
Maersk, 1 milyar $’lık tasarruf amaçlıyor
Küresel deniz nakliyat sektörünün en büyük şirketi olan AP Moeller-Maersk AS, bu yıl toplam 1 milyar dolar tasarruf ederek kriz dönemini atlatmayı planlıyor. The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, Maersk’in nakliyat gemileri hızlarını düşürüyor ve daha az maliyetli rotaları kullanıyor. Sözgelimi, 26 deniz millik azami hızı olan bir yük gemi 10 deniz miline kadar hızını düşürerek yol alıyor. Böylece yük gemisinin harcadığı günlük yakıt miktarı 350 tondan 100 ila 150 tona düşüyor ve saatte 5.000 dolar tasarruf ediliyor. Süveyş Kanalı‘nın maliyeti nedeniyle Maersk’in Rotterdam’dan (Hollanda) kalkan bir Maersk gemisi Ümit Burnu’ndan geçerek Çin’in Şanghay şehrine gidiyor. Talebin çok düşük olduğu bu Avrupa-Asya rotasında Ümit Burnu’ndan geçmek 5.500 deniz mili ya da 2 hafta daha yol anlamına geliyor.
Maersk’in üst düzey yöneticilerinden Christian Hagart, 1 milyar dolarlık tasarrufu macını gerçekleştirmek için olabildiğince her yavaşlama stratejini benimsediklerini belirtiyor. Şirket, yakıttan kağıt havlulara kadar kısıntılar yapıyor. Bu tasarruf planı Maersk için yaşamasal bir önem taşıyor. Analistler, planlanan tasarruf sayesinde 2009 yılında ayakta kalabileceğini vurguluyor, çünkü Maersk’in konteyner biriminin bu yıl 1 ila 2 milyar dolar arasında zarar etmesi bekleniyor. Merkezi Kopenhag’da olan şirketin konteyner hacmi geçen ay geçen yılın martına göre yüzde 12 azaldı.
Maersk CEO’su Nils Andersen, işlerini eskisi gibi yürütemeyeceklerine dikkat çekiyor. Geçen yıl 61.2 milyar dolar gelir elde eden Maersk’in 1 milyar dolarlık tasarruf hedeflerinin ulaşılabilir olduğu belirtiliyor. Analistler, Maersk’in konteyner biriminin Danimarka’nın harcadığı toplam yakıttan daha fazla yakıt harcadığına dikkat çekiyor. Bununla birlikte Maersk’in bünyesinde bulunan perakende, enerji, lojistik ve diğer birimlerin dördüncü çeyrekte 8 milyar dolar zarar etti. Önceki yılın dördüncü çeyreğinde şirket 708 milyon dolar kâr etmişti.
Maersk, yeni gemi siparişlerini iptal ya da ertelemeye çalışsa da son 2 yılda 87 yeni gemi aldı. Kapasitesini ayarlamak için şirket 25 eski gemisini envanterden çıkarmayı planlıyor.
Deniz taşımacılık bedelleri %69 düştü
Diğer deniz nakliyat şirketleri de Maersk’in aldığı önlemlere benzer önlemlerle maliyetlerini düşürmeye çalışıyor. Deniz nakliyat sektöründe satışlar bakımından dünyanın üçüncü büyük şirket olan Marsilya merkezli CMA-CGM SA da gemilerinin hızını düşürüyor, bazı rotaları iptal ediyor ve yeni gemi siparişlerinde gemilerin mutlaka yakıt tasarruflu olmasını talep ediyor. Öte yandan, Drewry Shipping Consultants’a göre Asya ve Avrupa arasındaki başlıca rotalarda deniz taşımacılık bedelleri yüzde 69 düştü.
Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu tercih ediliyor
Maersk yöneticilerine göre, müşterilerin az olması, yakıt maliyetinin geçen yıla oranla üçte bire düşmesi Süveyş Kanalı‘ndan geçmeyi ekonomik kılmıyor. Ama petrolün varili 130 doları geçerse Süveyş‘ten geçmek yine ekonomik olacak. Asya’nın Avrupa’ya ihraç ettiği mal miktarı nedeniyle, Asya-Avrupa rotasında ise Süveyş geçmek halen ekonomik.
Süveyş Kanal Otoritesi, bu yıl kanal trafiğinin yüzde 20 azaldığını belirtti. Buna göre Kanal’ın bu yılki geliri, 4.5 milyar dolar gelir elde edilen geçen yıla göre yüzde 20-30 düşecek. Kanal Otoritesi’nin açıklamasına göre, geçiş ücretleri yıl sonuna kadar değiştirilmeyecek.
Ulasimonline