Mevcut denizcilik meslek liselerinin hepsi deniz kıyısından uzaktadır. Dolayısıyla öğrencilerin okul yaşamları sırasında mesleklerini sevmelerini sağlayacak olan denizi etkin kullanma imkânları çok azdır.
Milli Eğitim Bakanlığı'nda denizcilik alanında orta öğretim düzeyinde mesleki eğitim ile ilgili konuların görüşülebilmesi amacıyla toplantı düzenlenmiş ve DTO İzmir Şubesi'nin sorumluluk alanındaki denizcilik meslek liselerinin mevcut durumları, sorunları ve çözüm önerilerine yönelik bilgiler talep edilmiştir. Bu doğrultuda yapılan çalışma neticesinde, şubemizin sorumluluk alanındaki denizcilik meslek liselerinin aşağıda belirtilen ana sorunları tespit edilmiştir. Talep edilen konu ile ilgili DTO İzmir Şubesi tarafından hazırlanan raporu siz değerli okuyucularımızla paylaşmak istiyorum.
a. Denizcilik meslek liselerinin uygun yerlerde ve konumlarda bulunmaması ve birbirlerinden mevki olarak uzak olmalarının yarattığı sorunlar:
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Mevcut denizcilik meslek liselerinin hepsi deniz kıyısından uzaktadır. Dolayısıyla öğrencilerin okul yaşamları sırasında mesleklerini sevmelerini sağlayacak olan denizi etkin kullanma imkânları çok azdır. Okulların birbirleri ile olan mesafelerinin de çok fazla olması nedeniyle, aralarında yapılabilecek çeşitli konulardaki işbirliği ve ortak kullanım imkânları da kısıtlanmaktadır. Ayrıca, Çeşme Ulusoy Denizcilik Meslek Lisesi hariç diğer okulların karışık eğitim veren meslek liselerinin içinde yer almaları nedeniyle, etkin bir şekilde denizcilik eğitimi verilmesi mümkün değildir. Denizciliğin kendine has disiplini, kıyafetleri, örf ve adetleri ile diğer bölümlerden ayrı mekânlarda eğitim verecek şekilde konuşlandırılması gereklidir. Mevcut liselerin konum, yer ve bina sorunlarını çözmek konusunda okulların birbirlerine çok yakın konuşlandırılmalarının (Ulusoy Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi hariç) her bakımdan çok faydalı olacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla bu kapsamda İzmir'de yaptığımız incelemelerde halen Nevvar Salih İşgören Denizcilik Anadolu Meslek Lisesi'nin bulunduğu yer olan meslek liseleri kampüsünün sorunun çözümüne yönelik uygun bir yer olduğu kanaatindeyiz. Burada bulunan mevcut binalarının bazılarının restore edilmesi ve bazı yeni binaların da eklenmesiyle ilgili okulların yerleşkeye nakli yapılabilir.
b. Mevcut denizcilik liselerinin eksik olan meslek dersi öğretmenleri ile ilgili sorunlar:
İncelediğimiz tüm denizcilik meslek liselerinde, meslek derslerine ilişkin yeterli sayıda ve donanımda öğretmen eksiği mevcuttur. Kadrolu meslek dersi öğretmenlerinin olmaması nedeniyle bu tür derslerin sözleşmeli öğretmenler vasıtasıyla verilebilmesi için gayretler sarf edilmekte ise de, ders saat ücretlerinin çok az olmasından dolayı yeterli sayıda ve nitelikte denizcilik eğitimleri branş öğretmeni bulunamamaktadır.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Ülkemizde öğretmen yetiştiren yüksek okul/üniversitelerde, denizcilik meslek liselerinde görev alacak meslek dersleri öğretmenlerinin yetiştirilebileceği bölümler henüz mevcut değildir. Dolayısıyla bu dersler ancak denizci kökenli kişilerin gayretleriyle ve sözleşmeli konumlarda verilebilmektedir. Sözleşmeli öğretmenlere verilen ders ücretlerinin çok cüzi miktarda olması nedeniyle, uygun öğretmenlerin bulunabilmesi neredeyse imkânsızdır. Bu sorunun acil olarak çözülmesi gerektiği de göz önüne alındığında; bu ihtiyacın uygun yeterliğe sahip emekli denizcilerin özverili gayretleriyle ve derslere girmelerinin sağlanabilmesi şartıyla geçici olarak çözülebileceği düşünülmektedir. Bu sorunun çözümüne yönelik olarak İMEAK Deniz Ticaret Odası'nın desteğiyle geçici olarak çözüm sağlanabilir. Merkezimizin ve şubelerimizin bulunduğu kıyı il ve ilçelerde, denizcilik eğitimi verebilecek uygun niteliklerde kişiler bulunabilir/temin edilebilir. Kalıcı ve uzun vadeli çözümler ise kadrolu meslek öğretmenlerinin yetiştirilmesiyle sağlanabilir.
c. Okulların eksik durumda olan simülatör, laboratuvar ve teçhizat konuları ile ilgili sorunlar:
Mevcut denizcilik meslek liselerinden "Ulusoy Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi" ve "Şehit İdari Ataşe Çağlar Yücel Teknik ve EML, Denizcilik Anadolu Meslek Lisesi" hariç, okulların bir kısmında eğitim verdikleri bölümlere ilişkin bulundurmaları veya sağlamaları International Maritime Organization (IMO) tarafından mecbur tutulan simülatörler, laboratuvarlar ve teçhizata ilişkin önemli eksikler bulunmaktadır.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Simülatör, laboratuvar, ekipman ve teçhizatın eksiklikleri ile ilgili olarak her okula bulunduğu mahalde ayrı ayrı tesis kurarak donatılmasının maliyetinin çok yüksek ve gereksiz olması nedeniyle, ortak kullanıma yönelik güverte ve makine eğitiminin verilebileceği kaliteli ve yeterli donanımlı bir eğitim tesisinin oluşturulması her bakımdan uygun olacaktır. Ayrıca bu tesislerde sadece denizcilik meslek liselerine değil, üniversite/meslek yüksekokul seviyesinde eğitim veren denizcilik okullarına da hizmet verilebilecek, ayrıca denizcilik eğitim merkezinde açılabilecek çeşitli denizcilik meslek kursları ile bazı seviyelerde ehliyetli denizciler de yetiştirilebilecektir.
d. Denizcilik meslek liselerinin mevcut bölümlerinin sektör ihtiyaçları ile örtüşmemesi.
Denizcilik Meslek ve Anadolu Meslek Liselerinde güverte, makine, yat kaptanlığı, gemi elektroniği ve haberleşme bölümleri mevcuttur. Bunlardan "Yat Kaptanlığı" ile "Gemi Elektroniği ve Haberleşme" bölümlerinden mezun olacak öğrencilerin günümüz denizcilik sektörü içinde iş bulabilme imkânları çok azdır. Dolayısıyla bu bölümlerin sektörün ihtiyacı olan bölümlere dönüştürülmesi her açıdan faydalı olacaktır.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Mevcut denizcilik meslek liselerinde bulunan yat kaptanlığı, gemi elektroniği ve haberleşme gibi günümüzde kısa süreli kurslarla verilen bölümlerin yerine sektörde acil ihtiyaç duyulan özellikle makine ve güverte zabitliği bölümlerinin açılmasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Sevgilerimle.
Geza Dologh/Transport